Cultuur in de Keuken: een intense belevenis

Zes vrouwen komen in kleurige Surinaamse kleding de grote zaal binnen, ze dragen vlaggenstokken. De zestig kinderen van groep 6 kijken nieuwsgierig toe: wat gaat hier gebeuren? Ze weten al dat het over Suriname gaat, de hele dag, maar wat ze gaan doen is een verrassing. De Surinaamse vrouwen laten zien hoe een schooldag start in Suriname, compleet met vlag hijsen en het volkslied. Daarna swingen ze op een Surinaamse liedje en de kinderen doen ijverig mee. De sfeer zit erin: het belooft een prikkelende dag te worden!

Het basisidee van Cultuur in de Keuken is dat de kinderen een hele dag als actieve deelnemers ondergedompeld worden in de cultuur van een bepaald land of een bepaalde streek. De opbouwende onderdelen van het dagprogramma vullen elkaar aan en vormen vanuit belevingsperspectief één geheel. Naast een spetterende opening en een verhalenverteller zijn er nog drie andere vaste programma onderdelen: koken, dans/muziek en een creatieve workshop. We hebben gekozen voor de grootste groepen van allochtone afkomst in Assen.

De kinderen uit groep 6 worden intensief in contact gebracht met mensen die hun roots in het betreffende land hebben. Voor de Molukse dag betekende dit dat de kinderen na een spetterende Molukse opening, van een Molukse man een verhaal horen, een Molukse kokkin kookles geeft, Molukse mannen een percussie workshop verzorgen, een Molukse dame een dansworkshop geeft en dag wordt afgesloten met het eten van zelfgemaakte Molukse hapjes.




De dichtheid van het aanbod zorgt voor een intense beleving waarbij tal van kinderen de leerkrachten verbazen met wat ze doen en hoe ze het doen. Door kinderen op de verschillende zintuigen te prikkelen, wordt de beleving intenser en kunnen de leerlingen in kleur en geur proeven van een cultuur. De geur van kruidnagels die de ruimte vult, een Molukse tifagroep die voor een oorverdovend optreden zorgt, waarbij je heupen niet stil kunnen blijven, de Surinaamse roti die met smaak gegeten wordt en de liederen die uit volle borst meegezongen worden.

Het project is in oorsprong ontwikkeld om het aanbod op een bestaande tijdelijke locatie een kwalitatieve impuls te geven. Het resultaat hiervan is te bekijken in het digitale fotoalbum. Inmiddels is er verhuisd naar de Kloosterveste, een grootschalige centrumvoorziening waarin – naast wonen en commerciële functies – ook sociaal culturele voorzieningen, onderwijs en bibliotheek zijn ondergebracht. Hoewel heel anders, leent ook deze accommodatie zich uitstekend voor het belevingsconcept van Cultuur in de Keuken.

Binnen het project zijn we de discussie of cultuureducatief aanbod middel of doel is voorbij. We halen kinderen uit hun comfortzone en laten ze daar waar ze dan terechtkomen in een veilige setting intens beleven. Jongens gaan dansen, normaal gesproken drukke kinderen luisteren ademloos naar een verhalenverteller en een normaal gesproken verlegen jongen wil het gekookte mee naar huis nemen zodat hij ook eens één keer voor zijn moeder kookt. Door de som van de setting, de locatie en het aanbod levert een bijzondere dag op waarbij de opbrengst veel verder gaat dan het kennis maken met cultuur.

Erik de Wild (gemeente Assen) & Marjan Wolynski (NoordBaak)

Kunst en natuur nemen de wijk

De dag begon weer vroeg, 7:00 uur in de trein op weg naar Heerenveen. Op naar de derde projectdag van Kunst en natuur nemen de wijk. Na twee dagen in het bos materiaal te hebben verzameld is het vandaag de taak aan de 72 basisschoolleerlingen om een idee voor hun kunstwerken te verzinnen en te oefenen met het maken van constructies. Want wat kun je nu eigenlijk met al dat hout wat er de afgelopen twee projectdagen is verzameld?

Maar nu loop ik op de zaken vooruit. Het is inmiddels 8:00 uur en ben ik na een spannende verdwaalrit aangekomen op De Spil in de wijk Skoatterwald. In de Spil druppelen een voor een de projectmedewerkers en de MAS-leerlingen binnen (Maatschappelijke stagiaires van het AOC Friesland MBO jaar 3 en MBO niveau 2).

Samen met Hilda (stagiaire CMV) en Harmke (stagiaire omgangskunde) verzamelen we de MAS-leerlingen in de kleine vergaderruimte voor uitleg over deze dag. Elke MAS-leerling begeleidt een groepje leerlingen uit groep 8 binnen dit project. Zij hebben de directe verantwoordelijkheid en als er iets is, kunnen ze bij Hilda, Harmke of mij terecht.

Daarnaast zijn ook de vaste leerkrachten van de drie groep achten aanwezig. Deze dag zijn de groep achten in twee groepen verdeeld. Van 08:15 tot 10:15 wordt groep 8 van CBS De Burcht geïnspireerd door Pieter Jan Struik (projectcoördinator) en Gerrit Terpstra (kunstenaar). Er volgt een brainstorm en na goedkeuring van het definitieve idee, mogen ze naar buiten om constructies te bedenken en uit te proberen met het verzamelde hout. De leerlingen van OBS Het Slingertouw en Tallant wachten later die ochtend hetzelfde programma.

Met z’n zestienen proberen we een plekje te veroveren achterin de klas van De Burcht. Aan de hand van een presentatie geven Pieter Jan en Gerrit uitleg over hoe je natuur in kunst kunt veranderen. Iedereen luistert aandachtig en zien afbeeldingen van Land Art, paarden opgebouwd uit takken en rode linten gespannen rond bomen in een bos kunnen hun werk doen.

Fanatiek gaan de leerlingen aan het brainstormen met elk twee MAS-leerlingen aan de leiding. Piramides met mensfiguren erop, vlotten met totempalen en een oerstoel met verfspatten is een kleine greep uit alle ideeën die naar boven komen. Een paar opmerkingen van Pieter Jan, Gerrit, Harmke, Hilda en mij zet ze nog aan het denken,maar na twintig minuten gaan de eerste groepjes al naar buiten om verschillende constructies te onderzoeken.

Buiten zoekt ieder groepje een eigen plekje en beginnen leerlingen halve bomen uit de opslagplaats te slepen. Compleet gefocust op deze bezigheid vergeten ze nog wel eens dat er meer mensen in de opslagplaats lopen. Opeens een tak tegen je aan krijgen is dan ook geen uitzondering. Maar na een paar waarschuwingen loopt alles soepel en zie ik verschillende groepjes grote bewegingen maken met hoe het allemaal moet gaan worden.

We zijn nu in de derde week: iedereen is aan het project gewend, iedereen is aan elkaar gewend en ook aan de rol die ieder moet gaan vervullen. Dit geldt voor mij, Hilda en Harmke als begeleiders van de MAS-leerlingen maar ook zeker voor de MAS-leerlingen zelf. Het is leuk om te zien hoe ze steeds meer in de rol van begeleider groeien. En elke MAS-leerling maakt hier in een positieve ontwikkeling.

Het is een hele uitdaging voor de met name VMBO maar ook de MBO leerlingen om de leerlingen uit groep 8 te begeleiden, die eigenlijk helemaal niet zoveel in leeftijd verschillen en ook al beginnen met puberen. De leerlingen dagen ze uit, willen niet luisteren of lopen weg. In het begin wisten de MAS-leerlingen niet wat ze er mee aan moesten maar ik zie dat ze elk al een hele strategie hebben bedacht om de leerlingen te laten doen wat zij willen.

En tijdens de evaluatie op de middag vertelden ze daar ook trots over naar elkaar maar ook naar ons toe. Naast het begeleiden van de leerlingen hebben de MAS-leerlingen ook nog de taak om een blog te schrijven en een uitnodiging te ontwerpen voor de expositie die wordt georganiseerd ter ere van alle gemaakte kunstwerken.

Door Berber Schröde, student docent Beeldende Kunst & Vormgeving op de NHL Hogeschool Leeuwarden

>> Bekijk foto's van dit project en lees het artikel in de Leeuwarder Courant <<
>> De blog van Femke & Richtje << >> De blog van Rudy & Wytse <<


***
Kunst en Natuur nemen de wijk heeft ook een eigen Hyvespagina,
met een filmpje, nog meer blogs en heel veel beeldmateriaal

Bijzondere belevenissen en leerKRACHT

Brede School Kloosterveen uit Assen heeft het project 'Mediabedrijf in school’ ontwikkeld. De belangrijkste partners in dit project zijn CBS Het Krijt, OBS Het Sterrenschip, ICO Centrum voor Kunst & Cultuur en Bibliotheek Assen.

‘Mediabedrijf in school’ is een project voor groep 5/6, waarbij de leerlingen werken samen vanuit het idee dat ze een onderneming zijn. Hierbinnen zijn er verschillende afdelingen en functies waarvoor de leerlingen gesolliciteerd hebben (afdelingen: fotografie, film, artikelen en animatie). Vervolgens kregen ze technische lessen over het hanteren van verschillende apparatuur of over het schrijven van artikelen.

De leerkrachten zijn de directeuren van het bedrijf. Het project moet vooral bijzondere belevenissen bieden aan kinderen. Daarnaast wordt het project zoveel mogelijk geïntegreerd in het onderwijs en waar mogelijk vervangt het de reguliere lesstof.

Het thema ‘De wijk’ staat tijdens het project centraal. Leerlingen hebben onder andere de verhuizing naar de nieuwe brede school locatie ( MFA Kloosterveste) vastgelegd met verschillende media. Alle eigengemaakte artikelen met filmpjes, foto’s en interviews plaatsen ze op een interactieve webkrant.

Door middel van een poll hebben leerlingen, leerkrachten en bewoners uit Kloosterveen de naam Kloosterkanon gekozen voor de webkrant. Door het plaatsen van artikelen op de webkrant, communiceren de leerlingen over de wijk en ontstaat interactie met de bewoners en ondernemers van de wijk Kloosterveen.

Op 9 december 2010 was de officiële opening van de Kloosterveste. Een aantal leerlingen vertelde over het project. Ook werd de film vertoond die gemaakt is door leerlingen. Fotograaf Ineke Heijting heeft van het openingsfestijn een reportage gemaakt.

Het thema voor dit seizoen is de ‘De Gouden Eeuw’. Het ervaren en beleven van elementen uit onze geschiedenis staat centraal. Kunstdocenten van het ICO hebben de lesmethodes van de scholen bestudeerd en van hieruit een aantal lessen ontwikkeld vanuit de kunstdisciplines beeldend, theater en media.

De lessen van de kunstdocenten en die van de leerkrachten vormen gezamenlijk een eenheid. Door deze aanpak waarbij ervaren, ontdekken en beleven is geïntegreerd, zijn de kinderen nieuwsgieriger en gemotiveerder. We hopen dat aan het eind van het seizoen gaat blijken dat er meer leerkracht van deze aanpak is uitgegaan.

Marloes van den Berg, medewerker Educatie en Nationaal MediaCoach Bibliotheek Assen

Ondernemend leren

Assen associeer ik met kleinschalige scholen, een schoolgebouw in het centrum van een woonwijk, voor kinderen uit de buurt en ouders die elkaar kennen van het schoolplein. Naar school op brede school Kloosterveste ziet er echter heel anders uit! De brede school zit in een enorm nieuw complex in de wijk Kloosterveen in Assen.

Naast de school zijn er ook huizen in het complex, een wijkcentrum, en sporthal, een gezondheidscentrum, fitness, en verder veel winkels, horeca en een grote parkeergarage. Niks geen schoolplein waar ouders hun kind afzetten en nog even met elkaar kletsen. Wel handig om in één moeite door boodschappen te doen. Hoe zal het zijn om hier naar school te gaan?

Brede school Kloosterveste bestaat uit de basisscholen Het Sterrenschip en Het Krijt, samen goed voor negenhonderd leerlingen. Verder maken een peuterspeelzaal en kinderopvang deel uit van deze brede school.

Beneden in het restaurant spreek ik twee leerkrachten: Geke Jagt van OBS Het Sterrenschip en Bertus Meijer van CBS Het Krijt. Vorig jaar deden ze met hun leerlingen mee aan het project en ze zijn er zeer over te spreken. Lees hun ervaringen in dit interview, dat uiteraard is afgenomen door leerlingen.

De digitale webkrant – Het Kloosterkanon – is een mooie vorm van ondernemend leren. Leerlingen spraken hun voorkeur uit voor een bepaalde rol, bijvoorbeeld schrijven, foto’s of film maken, of animatie. Ze moesten solliciteren, kregen vervolgens een cursus en daarna: aan het werk!



In de webkrant zijn veel voorbeelden te zien en te lezen. De leerkrachten zijn positief vanwege het enthousiasme van de leerlingen, maar ook omdat er zoveel relaties te leggen zijn met andere vakken. Het project heeft daardoor een grote meerwaarde. Ze koppelen zelf het project met de overige lesstof. De komende periode gaat dat gebeuren voor ‘de Gouden eeuw’.

Eeke Wervers, projectleider brede school Cultuurnetwerk Nederland

De ervaringen van twee maatschappelijke stagelopers

Rudy Haitsma
We moesten 8 uur bij De Spil zijn voor onze maatschappelijke stage. We gingen eerst even bespreken over wat we vandaag gingen doen. Deze keer ging het anders omdat Zoë er niet was. De groepjes werden ingedeeld met dubbele begeleiding en ik kreeg de groep van Zoë er bij. Ik moest eerst met Geert van 8:15-10:15 uur een groepje begeleiden van de basisschool de Burcht.

Eerst gingen we naar de groep 8 klas. We gingen daar achter in de klas zitten en toen gingen we eerst even foto's bekijken over kunst/cultuur. Toen dat was gedaan ging iedereen bij elkaars groepje zitten. In de groepjes gingen we een ding bedenken wat we gaan bouwen van dat hout wat we hebben gehaald uit het woud. We gingen naar de loods wat een supermarkt wordt, maar nu nog leeg staat.

We zouden buiten gaan werken en we moesten dus stukken boomstammen buiten leggen. We hebben een beetje gekeken hoe het hout erbij lag. Dat hadden we gedaan en toen was het ook alweer 10:15 uur. Toen kwam De Slingertouw.

Wytse Hoekstra
Om 10:15 uur kwam dus de andere school: Het Slingertouw. We gingen naar het lokaal van groep 8, daar kregen we vervolgens een uitleg over wat je nou met de natuur kan doen. Zoals dat als je bijvoorbeeld een cirkel van takken in een grasveld maakt, dat het grasveld dan ook al is veranderd. Dat is ook een klein stukje kunst. Daar kregen we veel foto’s van te zien van allemaal verschillende kunsten van hout.

Na de uitleg gingen we in de groepjes zitten die bij elkaar hoorden. De groepjes moesten ideeën opdoen over wat ze van het verzamelde hout gingen maken. Er kwamen allemaal verschillende ideeën. En natuurlijk moesten ze gaan verzinnen hoe ze het kunnen maken. Wat hebben ze nodig? Hoe groot? Noem maar op.

Vervolgens gingen we naar het hout toe om te kijken welk hout ze voor welk onderdeel wilden gebruiken. Bijvoorbeeld als steunpaal een dikke stam en als versiering een dun takje. Ook waren een paar groepjes al druk aan het zagen. Dit was een geslaagde dag vol met creatieve ideeën. Om 12:15 uur was Het Slingertouw weer klaar en konden we terug naar het lokaal.

Ook ik, Wytse Hoekstra, vond het weer een geslaagde dag en hoop dat iedereen er weer vol zin in heeft om weer lekker aan de slag te gaan.

***
Kunst en Natuur nemen de wijk heeft ook een eigen Hyvespagina,
met een filmpje, nog meer blogs en heel veel beeldmateriaal

Vrijheid in gebondenheid

Irma Pieper is directeur van Montessorischool de Plotter uit Zutphen. Half februari bezocht zij de eerste Kunst & Cultuur school Montessorischool Dordrecht die nauw samenwerkt met Stichting Tobe, stichting voor kunstzinnige vorming.

Als directeur van Montessorischool de Plotter was ik erg benieuwd naar het kunst- en cultuurverhaal van deze Dordtse school in samenwerking met andere (externe) partners. Half februari bezocht ik de school en mocht ik het verhaal ervaren.

Bij de eerste stap in de centrale hal werd het meteen duidelijk dat kunst- en cultuur een speerpunt is van deze Montessorischool. Overal stonden prachtige kunstwerken geëtaleerd van kinderen. Ook de uitwerking van de Kunst- en Cultuurlijn gekoppeld aan Kosmisch onderwijs hing aan de muur.

In de klassen was ook deze werkwijze terug te vinden, de inrichting van de belangstellingstafel op gebied van het kosmische thema gekoppeld aan prachtig werk wat tentoongesteld stond in de klassen.

Nu de link naar de externe partners. In het gesprek werd me duidelijk dat er op dit moment twee ateliers zijn. De 'Doe Mee ateliers' , incidenteel/eenmalig voor alle kinderen op alle gebieden van cultuur. Ook de 'Talent ateliers', waar kinderen zes keer meedoen en verdieping krijgen van de disciplines. Op dit moment wordt er aansluiting gezocht met de peuterateliers, een mengvorm van ateliers die aanhaken bij de seizoenen.

Lastig blijkt het borgen van scholing en kennis, maar ook hoe alle kinderen participeren in de ateliers buiten schooltijd. Als extra te nemen hobbel er een fusie gaande tussen twee scholen in combinatie met diverse kinderopvangvormen, zich ontwikkelend tot een Montessorikindcentrum. De doorgaande pedagogische en didactische lijn is belangrijk om met alle partners te ontwikkelen.

Wij kregen een kijkje in de keuken en zagen een “Doe Mee atelier”activiteit. Kinderen waren met veel plezier aan het dansen onder begeleiding van een docente van ToBe. De leidster deed de dansbeweging voor, de kinderen deden de dansbeweging na.

Hiermee werd mij meteen de worsteling die ik zelf op school heb ook weer duidelijk. Het is zo lastig om externen de pedagogische en didaktische visie van Maria Montessori duidelijk te maken. Vrijheid in gebondenheid, laat een kind het zelf doen en neem een observerende houding aan, zijn termen die dan bij mij voorbij komen.

En daar is zeker nog een weg te bewandelen, berg op, berg af. Maar ik zie hen, met deze directeuren en managers, met veel gedrevenheid samen de top bereiken.

Omgaan met tijd


De afstand tussen mijn woning in Den Haag en de basisschool 't Heem in Nijverdal lijkt 's winters langer dan zomers. Het risico van stilstaande treinen, beijzelde wegen en te laat komen neem ik niet. Een hotelletje in Hellendoorn brengt uitkomst.
Donderdagochtend 6 januari glijd ik dat hotel uit en een half uur later schuifel ik over het spiegelgladde speelplein van 't Heem. Wat eergisteren nog knerpende sneeuw was is nu een ijsvlakte.

De grillige winter zal ongetwijfeld de komende weken in het onderwijs van 't Heem nog veel besproken worden. Het thema Tijd, en daarmee ook de seizoenen, is deze maand het centrale thema van het onderwijs op de 'werkeilanden' van 't Heem.

Een moeder staat in de gang met onder haar armen meer dan tien bussen zout, de schappen bij Albert Heijn waar ik daarnet langs liep zullen leeg zijn. Op het werkeiland Taal, dat de vorm heeft van een knus huisje, krijgt een kind extra les in spelling. Even verderop zit een ouder achter een laptop, door het raam zie ik dat de moeder van de zoutbussen driftig aan het strooien is.

Alles lijkt hier als vanzelf te gebeuren, in de gangen heerst een informele sfeer, een ieder (ouder, kind, leerkracht,vrijwilliger) doet wat die moet doen, in de klaslokalen werken de kinderen geconcentreerd.
Op de gang kom ik een Bik'er tegen, ik ben gek op kunstenaars 'in het wild' en vraag hoe hij hier terecht gekomen is. 'Ik doe de deeltijd Pabo en loop hier stage' is zijn antwoord. Even later zie ik hem voor de klas staan. Ik geloof dat hij rekenen geeft.

Als ik een paar uur later buiten sta en op het fietspad loop – de stoepen zijn nog te glad – merk ik dat het thema Tijd mij niet loslaat. Het enorme tempo en de drive waarmee de school verandert, de snelle toename van het aantal nieuwe leerlingen, de bevlogenheid waarmee de visie van geïntegreerd onderwijs ('we denken hier niet in hokjes') vorm krijgt, het grote aantal nieuwe docenten dat juist op basis van die visie is geselecteerd, de groepsleerkracht die ook drama geeft en nu een muziekopleiding volgt, de wens om ook filosofie in het onderwijsprogramma een plek te geven (…ik moet nu even van het fietspad af, het is hier overal spiegelglad...), al die veranderingen gaan in een enorm tempo.

Tijdsdruk en tijdgebrek liggen op de loer. De kunst van het omgaan met tijd is niet alleen een tijdelijk thema van de kinderen, wat mij betreft wordt het een langdurig thema van de hele school.

Hans Muiderman, begeleidingscommissie


Opsporing verzocht: raadselachtige kunstenaar


Opsporing verzocht is op zoek naar de kunstenaar die in de nacht van 8 op 9 februari op het schoolplein in aanbouw bij de Wingerd in Oosterhout een kunstwerk heeft gemaakt van stoeptegels.

Bij de Wingerd wordt er de laatste weken hard gewerkt aan het herinrichten van de schoolomgeving. Om de school heen zijn stoeptegels verwijderd, is zand aangestampt en wordt er gestoept. Op de ochtend van 9 februari stond er opeens op het schoolplein in aanbouw een prachtig kunstwerk, helemaal gemaakt van gejut materiaal: …Stoeptegels.



Vol bewondering keken leerkrachten, leidsters, leerlingen en ouders hun ogen uit en prompt werden de eerste kijkvragen gesteld. Wie zou dit kunstwerk hebben gemaakt? Wat is de bedoeling van de kunstenaar geweest? Welk gevoel geeft dit kunstwerk je? Wat doet het voor je? Eén van de toeschouwers ging het kunstwerk van dichterbij bekijken en werd er als het ware in getrokken. Kun je erin? Hoe kom je er weer uit? 'Ik zie ramen', 'Nee jôh, het is een deur'. 'Kan ik dit ook?', 'Hoe hoog is het?', 'Dan moet het wel een lange kunstenaar zijn geweest of niet?'

De cultuurcoördinator werd erbij geroepen. Zij wilde weten wie de kunstenaar was en of hij of zij een samenwerking aan wil gaan met de Wingerd.

Tot op heden is het een raadsel hoe het kunstwerk daar is gekomen.

Dus:
Heeft u iets gezien in de nacht van 8 op 9 februari of weet u wie de kunstenaar is? Neemt u contact op met de cultuurcoördinator van de Wingerd...

Lees de blog van Olga van Miert, icc'er op Kindcentrum De Ontdekking

Femke en Richtje vertellen...

Hoi, dit is de weblog van Femke en Richtje uit klas 3.4 van het AOC. Wij lopen onze MAS (maatschappelijke stage) bij Skoaterwald.

Wij hebben woensdag 2 maart voor het eerst op stage geweest.
We kwamen om kwart voor 8 bij school de spil.
Toen hadden we eerst informatie over de stage.
Toen dat klaar was werden de groepjes ingedeeld.
We hadden alle twee een leuk groepje.
De doel was om een leuk dag te hebben.
We hebben gewoon geholpen met bomen kappen.
Daarna gingen we de bos in en daar gingen we bomen kappen en dat vonden ze leuk.
Toen we een hele stapel gekapt hadden, brachten we de takken en stronken naar de kar.
Daarna hielden we even pauze.
Daarna gingen we weer naar de school.
Op school gingen we even bespreken met de kinderen hoe ze het hadden beleefd.
Toen de kinderen weer weg gingen hadden we nog even na gepraat over hoe het gegaan is.
De eerste keer was het leuk maar we konden nog niet specifiek ergens op richten.
Daarna mochten we naar huis.
Dit was onze eerste MAS stage dag.
We waren dik tevreden.

Groetjes Richtje van den Berg & Femke-Marije van der Schaaf







***
Kunst en Natuur nemen de wijk heeft ook een eigen Hyvespagina,
met een filmpje, nog meer blogs en heel veel beeldmateriaal

Teach the teacher: een integrale plaats voor cultuureducatie

Op weg naar de De Spelelier in Boxtel even een aarzeling bij het linksaf slaan. Een flink uit de kluiten gewassen parkeerterrein en een groot complex. Dat lijkt niet erg op een basisschool. Toch het goede adres. Later hoor ik dat het gebouw van een vroegere middelbare school tal van verwante instellingen huisvest.

Hier is dus sprake van een echte brede school, in het leven geroepen door de gemeente. En dat laatste is merkbaar, nog niet iedere partner is van het concept overtuigd. Veel energie van direct betrokkenen en externe ondersteuning wordt besteed aan overleg over inhoudelijke en organisatorische samenwerking. Kortom, het zal nog wel enige tijd kosten voor het ideaalbeeld in zicht komt.

Aan De Spelelier lijkt het niet te liggen. Op die school weet men wat men wil. De visie is duidelijk: ontwikkelingsgericht onderwijs, omgevingsgericht werken, actieve ouderparticipatie en - in verband met het bezoek van Anneloes en mij van belang - er is een daarop afgestemd cultuurbeleidsplan.

Op grond daarvan is het dit schooljaar door Cultuurnetwerk Nederland ondersteunde project 'nieuwe media' vanuit een creatieve invalshoek beredeneerd aangepakt. Ook hier wordt weer het principe van 'teach the teacher' gehanteerd. Het grote voordeel hiervan is dat cultuureducatie een integrale plaats krijgt binnen het onderwijs omdat er meer leerkrachten direct bij betrokken zijn.

Het lijkt mij dat dit principe om nog een andere reden verre de voorkeur verdient boven het in de klas halen van bijvoorbeeld kunstenaars. Ook al doet een kunstenaar een leuk project, de aansluiting met de onderwijsvisie is dikwijls ver te zoeken. Voor de eigen leerkrachten en de vakleerkrachten blijkt dit met cultuureducatie al lastig genoeg te zijn.

Ik moest enkele dagen na ons bezoek aan De Spelelier hieraan denken toen het beeldend werk van de leerlingen weer in mijn herinnering kwam. Ik realiseerde me toen dat hier nog een flinke opgave ligt om de cultuureducatie volledig in overeenstemming met het ontwikkelingsgericht werken te didactiseren.

Dat komt ongetwijfeld goed. Alles wordt namelijk consequent geëvalueerd en het voorgenomen systematisch gebruik van persoonlijke ontwikkelingsportfolio's zal in dit opzicht eveneens van betekenis zijn. Het was al met al een leerzaam bezoek.

Ton de Vos, begeleidingscommissie

Zingen en rappen

Melissa de Vreede van Cultuurnetwerk Nederland volgt de activiteiten van jongerencentrum Trapnotov in Almere Haven. Al een aantal jaren worden hier workshops streetdance, graffiti, rap, theater, zang en gitaar gegeven. Dit jaar wordt extra ingezet op het benaderen van kinderen van groep 8 van brede basisschool De Wierwinde. 

Groep 8 van De Wierwinde telt dit schooljaar slechts veertien leerlingen. Een overzichtelijk aantal. Sinds de zomervakantie verzorgt Trapnotov iedere vrijdagmiddag workshops. Soms worden deze op school gegeven, soms buiten en soms in het Jongerencentrum.

Sinds januari staan zang en rap op het programma. Gedurende een aantal weken gaan zeven leerlingen rappen en zeven leerlingen zingen. Na een eerste kennismaking is de belangstelling gepeild: precies de helft wilde zingen terwijl de andere helft het rappen wel zag zitten.

De rap- en zangworkshops vinden voor de derde keer plaats, als ik op 21 januari een kijkje kom nemen. De leerlingen zijn al gewend aan hun docenten en komen het Jongerencentrum binnen, alsof ze dat al jaren doen. Ze voelen zich er overduidelijk thuis en de jongerenwerkers worden dan ook enthousiast begroet.

De leerlingen die zang volgen, hebben een liedje voorbereid. Om de beurt stappen ze het podium op om het aan elkaar te laten horen. Voor dat zingen in een microfoon is durf vereist. Vanzelfsprekend vinden de meesten het behoorlijk eng. Uiteindelijk overwint iedereen zijn angsten en als het eenmaal is gebeurd, mogen ze allemaal met recht trots zijn. Ook de leerkracht van groep 8 zingt mee, en ook zij laat weten zo'n microon maar een eng ding te vinden.

Intussen zwoegt de andere helft van de groep op het schrijven van teksten voor een rap. Het valt niet mee de teksten aan te passen aan het ritme. Gaandeweg ontstaan er ontroerende probeersels, die aan het einde van de middag ten gehore worden gebracht.

Volgende week gaan beide groepen weer verder!